Er zijn minstens drie redenen om de tentoonstelling van Berlinde De Bruyckere in Mechelen te bezoeken. Allereerst natuurlijk het werk van de kunstenares zelf. Voor wie er mee vertrouwd is zal het niet hetzelfde schokeffect hebben als voor degenen die het werk van De Bruyckere voor de eerste keer ontdekken. Het thema van de lelie en alle mogelijke afgeleide betekenissen die uit dit symbool kunnen voortvloeien : het kwetsbare, seksuele, fragiele, vrouwelijke , religieuze, lichamelijke, materiële …
It almost seemed a lily : Berlinde De Bruyckere in het Hof van Busleyden.
Er zijn minstens drie redenen om de tentoonstelling van Berlinde De Bruyckere in Mechelen te bezoeken. Allereerst natuurlijk het werk van de kunstenares zelf. Voor wie er mee vertrouwd is zal het niet hetzelfde schokeffect hebben als voor degenen die het werk van De Bruyckere voor de eerste keer ontdekken. Het thema van de lelie en alle mogelijke afgeleide betekenissen die uit dit symbool kunnen voortvloeien : het kwetsbare, seksuele, fragiele, vrouwelijke , religieuze, lichamelijke, materiële … kortom: het hele klassieke alfabet van Berlinde De Bruyckere. Daarbij wordt een link gelegd naar de ‘besloten hofjes’ en dit is de tweede reden om naar Mechelen af te zakken. Dit zijn eikenhouten kastjes gevuld met alle mogelijke artefacten die de kloostercellen van de Augustinessen tooiden. Een hele wereld op zich en met heel veel freudiaanse sublimatie voor wie de onbewuste symboliek kan ontleden. Een zevental (volledig gerestaureerd) staan tentoongesteld en vormen een dialoog met het werk van Berlinde De Bruyckere. Op zichzelf al een reden om de tentoonstelling te bezoeken.
De derde reden is het museum Hof van Busleyden zelf . Ik heb geen idee van wat de restauratie gekost heeft maar het is één en al indrukwekkend en volgestouwd met de laatste hightech. Persoonlijk vind ik het fel overdreven een beetje parvenuin de wereld van onze musea. Ook blijft het een doolhof en als je niet oplet loop je zo de helft van de collectie voorbij!
Een gouden raad : ga niet met de wagen. Het Mechelse paradox is dat er vandaag veel te zien is maar je kan je wagen maximaal twee uur laten staan. En ze zijn streng! Het schijnt dat er eveneens lange termijn parkings bestaan maar die zijn of slecht aangeduid of heb ik ze niet gevonden. Ik wou nog één en ander bezoeken, maar de klok tikte ongenadig mijn Mechelse tijdsruimte weg. Voor een andere keer dus…met de trein.
het museum zegt:
Hedendaags kunstenaar Berlinde De Bruyckere (°1964, Gent) maakt in 2016 voor het eerst kennis met de wonderlijke Besloten Hofjes. De fragiliteit en schoonheid van deze zestiende-eeuwse retabelkastjes grepen haar onmiddellijk aan. De honderden fijn uitgewerkte zijden bloemen in alle fases van groei en verval deden haar denken aan de uitgebloeide lelies die ze thuis in deze verschillende stadia nauwkeurig gefotografeerd had. De gevallen bloemblaadjes vertonen voor De Bruyckere gelijkenissen met de tere menselijke huid, een thema dat vaak terug komt in haar oeuvre. De bloem kreeg een centrale rol in de reeks It Almost Seemed a Lilywaaraan de kunstenares in 2017 begon te werken. De lelie kent veel religieuze interpretaties, maar wordt ook vaak als metafoor in de mythologie van de oudheid gebruikt. De titel van de reeks leende De Bruyckere van de mythe van Apollo en Hyacinthus uit de Metamorfosen van Ovidius.
Met deze tentoonstelling in Museum Hof van Busleyden confronteert De Bruyckere de serie met de 16de-eeuwse Besloten Hofjes, die als topstukken een vaste plek in dit museum hebben gekregen. Deze gesloten tuintjes verbeelden een toevluchtsoord, een miniatuurparadijs dat afgeschermd is van de invloeden van de buitenwereld. De lelies uit de reeks van De Bruyckere stralen door hun textuur zowel tederheid als ruwheid uit. De serie sculpturen in textiel, ijzer en was zijn omkaderd door 18de-eeuwse eiken vloerplanken uit de woning van de kunstenares, getekend door de voetstappen van de voorbije eeuwen. Alle elementen in de kabinetten van De Bruyckere dragen een speciale betekenis in zich en samen maken ze een nieuw verhaal, over het verleden en de toekomst, over schoonheid en verval.
It Almost Seemed a Lily is de eerste solotentoonstelling van Berlinde De Bruyckere in België sinds 2014. Enkele werken uit de reeks waren reeds te zien in Palazzo Fortuny tijdens de Biënnale van Venetië, Art Basel, Manifesta en in het Sara Hildén Art Museum (Finland).
It almost seemed a lily : Berlinde De Bruyckere au Hof van Busleyden à Malines.
Il y a au moins trois raisons de visiter l’exposition de Berlinde De Bruyckere à Malines. Tout d’abord, bien sûr, le travail de l’artiste elle-même. Pour ceux qui connaissent son travail, cette expo ne causera pas le même choc que chez ceux qui découvrent l’œuvre de De Bruyckere. Tout tourne autour du thème du lis et évidemment de toutes les significations dérivées possibles qui peuvent résulter de ce symbole : le vulnérable, sexuel, fragile, féminin, religieux, physique, matériel… bref : tout l’alphabet classique de l’imagerie de Berlinde De Bruyckere.
Un lien est établi avec les ‘ jardins clos ‘ et c’est la deuxième raison de se rendre à Malines. Il s’agit de petits retables en chêne remplis de toutes sortes d’artefacts qui ornaient les cellules monacales des Augustinesses. Tout un petit monde en soi … avec beaucoup de sublimation freudienne pour ceux qui peuvent y déceler le symbolisme subconscient. Ah, il y en a toujours qui ont l’esprit mal tourné ! Sept petits retables (entièrement restaurés) sont exposés en dialogue avec l’œuvre de Berlinde De Bruyckere et rien que ces pièces valent le déplacement.
La troisième raison est le musée Hof van Busleyden lui-même. Je n’ai aucune idée du coût de la restauration, mais c’est très impressionnant et rempli de gadgets de la dernière technologie de pointe. Personnellement, je trouve tout cela exagéré et même un peu ‘parvenu’ dans le monde de nos musées. Il y a aussi que le musée est resté un labyrinthe et si vous ne faites pas attention vous passez à côté de la moitié de la collection !
Un conseil : n’allez pas en voiture. Le paradoxe de Malines est qu’il y a beaucoup à voir, mais vous ne pouvez garer votre voiture que pendant deux heures. Et ils sont stricts ! Il semblerait qu’il y ait quelques rares parkings ‘long terme’, mais ils sont soit mal indiqués, soit je suis aveugle. J’avais envie de visiter une autre expo au ‘Garage’, mais l’absurde horloge du parcmètre tournait. Ce sera pour une autre fois…en train.
La communication du musée:
La plasticienne Berlinde De Bruyckere (°1964, Gand) a découvert les merveilleux Jardins clos en 2016. Elle a été immédiatement touchée par la fragilité et la beauté de ces petits retables du seizième siècle. Les centaines de petites fleurs finement ouvragées en soie à tous les stades d’éclosion et de déclin lui rappellent les lys dont elle a minutieusement photographié l’évolution. Les petits pétales de fleurs séchés présentent pour l’artiste des similitudes avec la peau humaine, un thème qui revient régulièrement dans son œuvre. La fleur tient le rôle principal dans la série It Almost Seemed a Lily sur laquelle travaille la plasticienne depuis 2017. Le lys a de multiples connotations religieuses, mais est aussi une métaphore dans la mythologie antique. Le titre de la série est emprunté au mythe d’Apollon et Hyacinthe dans les Métamorphoses d’Ovide.
Avec cette exposition au Musée Hof van Busleyden, De Bruyckere confronte sa propre série aux Jardins clos du 16e siècle, qui sont devenues des pièces maîtresses du musée. Ces petits jardins dans un enclos représentent un refuge, un paradis miniature protégé du monde extérieur. Les lys dans la série de De Bruyckere évoquent par leur texture autant la tendresse que la rugosité. La série de sculptures en textile, acier et cire est encadrée de planches en chênes du 18e siècle provenant des planchers de sa propre maison, marqués par les pas au fil des siècles. Tous les éléments dans les petits cabinés de De Bruyckere ont un sens qui leur est propre et tissent ensemble un nouveau récit, sur le passé et l’avenir, sur la beauté et le déclin.
It Almost Seemed a Lily est la première exposition solo de Berlinde De Bruyckere en Belgique depuis 2014. Quelques pièces de la série ont déjà été montrées à la Biennale de Venise (Palazzo Fortuny), Art Basel, Manifesta et au Musée d’art Sara Hildén de Finlande.
Museum Hof van Busleyden
Sint-Janstraat 2a (entrée par le jardin)
2800 Malines
Le musée est accessible aux personnes handicapées.
