De tentoonstelling in het kader van het festival “Antwerp Baroque 2018” in het Muhka is een klein pareltje dat echt de moeite waard is. De curator is Luc Tuymans die een zeer succesvolle confrontatie aangaat van barokmeesters en belangrijke hedendaagse kunstenaars.
Het is een persoonlijke keuze en opstelling van een opmerkelijke intelligentie en gevoeligheid. Het commentaar van het M KHA
L’exposition dans le cadre du festival « Antwerp Baroque 2018 » au M KHA est une petite merveille qui vaut vraiment le déplacement. Le commissaire en est Luc Tuymans qui a fait un travail d’une intelligence et sensibilité remarquables dans une confrontation très réussie des maîtres du baroque et la vision des artistes contemporains majeurs.
Le commentaire du musée ci-dessous donne une bonne impression du processus de création, des œuvres et de la relation avec le baroque. Pour éviter les redites je vous invite donc à le lire.
‘Sanguine’ donc pour la relation au sang, à la théâtralité, à l’image forte qui frappe les esprits (et son contexte religieux – Daech n’est pas loin-). Rouge sang de Rubens mais surtout du Caravage et une scène presque insoutenable de Five car Studdes Kienholz (âmes sensibles s’abstenir !)
Petit bémol : au moment de ma visite il n’y avait pas de livret explicatif. Pour pallier ce manque je vous livre une description de cinq œuvres importantes de la plume de Guy Duplat (La libre Belgique), et pour ceux qui veulent préparer à fond la visite, un lien vers une version très complète d’un catalogue édité à l’occasion de cette expo. Ce sont 80 pages à imprimer éventuellement , mais à peu près la seule information disponible pour faire une visite ‘ documentée’. Si vous êtes un geek , il y a les infos avec les tags pour votre smartphone .
La communication de M KHA
Pendant le festival culturel de la ville ‘Antwerpen Barok 2018. Rubens inspireert’, l’artiste Luc Tuymans oppose l’esprit des maîtres du baroque à la vision de grands artistes contemporains. L’exposition Sanguine/Bloedrood est conçue par l’artiste pour le M HKA (le Musée d’Art Contemporain d’Anvers) et pour la Fondazione Prada.
Le commissaire d’exposition Luc Tuymans veut surprendre le visiteur en mettant en dialogue des œuvres phares du baroque de Francisco de Zurbarán, Caravaggio et Anthony van Dyck avec des œuvres de maîtres contemporains classiques, comme On Kawara et Edward Kienholz, complétées par des œuvres de vedettes contemporaines telles que Zhang Enli, Takashi Murakami, Michaël Borremans, et Tobias Rehberger. Luc Tuymans a obtenu des chefs-d’œuvre nationaux et internationaux par des prêts exceptionnels. Une sélection d’œuvres du KMSKA, le Musée Royal des Beaux-Arts d’Anvers, qui gère la collection d’art baroque flamand à Anvers, ne pouvait pas manquer. Sanguine/Bloedrood est une exposition visuellement opulente et provocante qui introduit les maîtres anciens dans les espaces expérimentaux de l’art contemporain.
Le terme ‘baroque’ suggère quelque chose d’excitant et incompréhensible. Précisément pour donner la priorité à cette incompréhensibilité, le M HKA a demandé à Luc Tuymans de donner son point de vue sur le baroque. Il dépoussière le terme et retourne à l’intensité et à l’intelligence de la pratique. Comme titre d’exposition, Tuymans a choisi un titre évocateur et poétique, Sanguine/Bloedrood – comme un flux d’énergie de la vie et de la mort. Le point de départ est d’explorer la tension entre les chefs-d ’œuvre de l’époque baroque et les maîtres contemporains, afin de créer des liens entre l’art ancien et contemporain. Les deux périodes évoquent un sentiment d’envahissement, mais aussi de reconnaissance. Et c’est exactement grâce à ce dialogue ambitieux et ambivalent, que Sanguine/Bloedrood est une exposition extrêmement importante, c’est une visualisation des époques qui regardaient positivement et négativement au passé, présent et futur.
L’œuvre phare de l’exposition est Five Car Stud, un chef-d’œuvre récemment réapparu d’Edward Kienholz, exposé pour la première fois durant la légendaire documenta 5 de Harald Szeemann en 1972. Après, l’œuvre disparait pendant plus de quarante ans dans le stockage d’un collectionneur japonais pendant près de quarante ans, et fait actuellement partie de la Collezione Prada à Milan. Avec la permission de la Fondazione Prada – qui présentera une deuxième version de Sanguine/Bloedrood à Milan – et de Nancy Reddin Kienholz, Five Car Stud est présenté dans une exposition unique : sous un dôme sur les ‘Gedempte Zuiderdokken’, ainsi ‘rejeté’ dans la vie. L’installation énorme et sculpturale, montre la castration d’un jeune afro-américain dans le sud des États-Unis, et ce en représailles pour avoir eu des relations sexuelles avec une fille blanche.
Five Car Stud plonge le visiteur dans un cauchemar d’une violence extrême. Après presque cinquante ans, (Five Car Stud a été créé en 1969-1972), l’œuvre n’a rien perdu de son pouvoir expressif, de son symbolisme puissant et de son urgence.
La sélection surprenante de Luc Tuymans rassemble des chefs-d’œuvre des beaux-arts et de l’art contemporain dans un espace mental : le monde de l’attention d’un artiste. Tuymans, lui-même un peintre figuratif qui aspire à étendre les limites traditionnelles de sa pratique, choisit consciemment de ne pas construire Sanguine/Bloedrood comme une vue générale historique et canonique, mais selon une propre interprétation. L’intensité de l’image joue un rôle primordial, l’énergie artistique et le regard d’un créateur qui regarde les autres créateurs.
Il en résulte un processus associatif, non linéaire, qui cherche de nouvelles connexions entre des maîtres anciens et nouveaux, entre des œuvres claires et des œuvres potentielles – ou la ‘reconsidération’ des œuvres – Sanguine/Bloedrood ne veut pas être complet, et consciemment laisse des vides.
L’exposition Sanguine/Bloedrood est une organisation commune du M HKA, Musée d’art contemporain d’Anvers, le Studio Luc Tuymans, le KMSKA (Musée royal des beaux-arts d’Anvers, fermé pour travaux de rénovation), la Ville d’Anvers et de la Fondazione Prada. Une seconde, nouvelle version de l’exposition sera présentée à la Fondazione Prada à Milan entre octobre 2018 et février 2019.
Sanguine/Bloedrood montre des œuvres de John Armleder, Carla Arocha & Stéphane Schraenen Fred Bervoets, Michaël Borremans, Mike Bouchet, Navolger van Adriaen Brouwer Caravaggio, Berlinde De Bruyckere, Thierry De Cordier, Cornelis De Vos, Francisco de Zurbarán, Lili Dujourie, Marlene Dumas, Zhang Enli, Jan Fabre, Lucio Fontana, Marcel Gautherot, Isa Genzken, Joris Ghekiere, Franciscus Gijsbrechts, Pierre Huyghe, Jonathan Johnson, Jacob Jordaens, On Kawara, Edward Kienholz, Jukka Korkeila, Dominik Lejman, Takashi Murakami, Nadia Naveau, Bruce Nauman, Johann Georg Pinsel, Sigmar Polke, Tobias Rehberger, Peter Paul Rubens, Yutaka Sone, Henri Storck, Piotr Tolmachov, Pascale Marthine Tayou, Javier Téllez, David Gheron Tretiakoff, Dennis Tyfus, Anthony van Dyck, Jan Van Imschoot, Jan Vercruysse, Jack Whitten
Commissaire : Luc Tuymans
Consultez l’e-pub de Sanguine/Bloedrood. Luc Tuymans on Baroque ici.
Infos Pratiques
Leuvenstraat 32 A’pen
10€
MAR–MER et VEN–DIM 11h00–18h00
JEU 11h00–21h00
De tentoonstelling in het kader van het festival “Antwerp Baroque 2018” in het Muhka is een klein pareltje dat echt de moeite waard is. De curator is Luc Tuymans die een zeer succesvolle confrontatie aangaat van barokmeesters en belangrijke hedendaagse kunstenaars.
Het is een persoonlijke keuze en opstelling van een opmerkelijke intelligentie en gevoeligheid. Het commentaar van het M KHA hieronder geeft een goed idee van het creatieve proces, de werken en de relatie met de barok. Om herhaling te voorkomen nodig ik u uit het te lezen.
‘Bloedrood’ staat dus uiteraard voor de verhouding tot het bloed, tot de theatraliteit, tot het sterke barokbeeld dat de geesten moest imponeren (en natuurlijk zijn religieuze contrareformatie context – ook Daech is niet ver weg! -). Rood bloed van Rubens maar vooral van Caravaggio en van een bijna ondraaglijke scène van Five car Studvan Kienholz (niet voor gevoelige zielen !)
Minpuntje: op het ogenblik van mijn bezoek was er geen gidsboekje. Om dit euvel op te vangen vindt u hierbij een beschrijving van vijf van de belangrijkste werken van de pen van Guy Duplat (La libre Belgique), en voor wie het bezoek grondig wil voorbereiden, een link naar een zeer volledige versie van een catalogus die ter gelegenheid van deze tentoonstelling werd gepubliceerd. Het zijn 80 blz die U eventueel kan printen, maar de enige informatie on echt alles te begrijpen. Voor de overige zijn er tags voor de iPhone, maar omslachtig en weinig praktisch.
De mededeling van M KHA
Tijdens het culturele stadsfestival ‘Antwerpen Barok 2018. Rubens inspireert’ plaatst Luc Tuymans de geest van de barokmeesters tegenover de visie van hedendaagse topkunstenaars. De tentoonstelling werd door de kunstenaar samengesteld voor het M HKA (het Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen) en de Fondazione Prada. Met de tentoonstelling Sanguine/Bloedrood, wil curator Luc Tuymans de bezoeker overweldigen door sleutelwerken uit de barok van onder anderen Francisco de Zurbarán, Caravaggio enAnthony van Dyck in dialoog te plaatsen met werk van klassieke hedendaagse meesters, zoals On Kawara en Edward Kienholz, aangevuld met werk van hedendaagse sterren zoals Zhang Enli, Takashi Murakami, Michaël Borremans, en Tobias Rehberger. Curator Luc Tuymans haalt via uitzonderlijke bruiklenen nationale en internationale topstukken naar Antwerpen. Een selectie werken van het KMSKA, het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen, die dé collectie Vlaamse barokkunst in Antwerpen beheert, kon hierbij niet ontbreken. Sanguine/Bloedrood is een visueel weelderige en uitdagende tentoonstelling die oude meesters binnen brengt in de experimentele ruimten van hedendaagse kunst.
Het M HKA vroeg Luc Tuymans om zijn visie op barok te geven. Hij laat alle stof van de term wegwaaien, en gaat terug naar de intensiteit en intelligentie van de praktijk.
Als tentoonstellingstitel koos Tuymans het evocatieve, poëtische Sanguine/Bloedrood – als een energiestroom van leven en dood. Het uitgangspunt is om de spanning tussen topwerken uit de barokperiode en hedendaagse meesters te onderzoeken, om zo de brug te slaan tussen oude en hedendaagse kunst. Beide tijdsperiodes roepen een gevoel van overweldiging op, maar ook van herkenbaarheid. En het is net die ambitieuze en ambivalente dialoog die van Sanguine/Bloedrood een uiterst relevante tentoonstelling maakt, als visualisatie van tijdsgewrichten die zowel positief als negatief naar verleden, heden en toekomst keken.
Het sleutelwerk uit de tentoonstelling is Five Car Stud, een recent opgedoken meesterwerk van Edward Kienholz, dat voor het eerst tentoongesteld werd tijdens de legendarische documenta 5 van Harald Szeemann in 1972. Daarna verdween het werk ruim veertig jaar in de opslagruimte van een Japanse verzamelaar. Nu maakt het deel uit van de Collezione Prada in Milaan. Met akkoord van de Fondazione Prada – die in oktober van dit jaar een tweede versie van Sanguine/Bloedrood zal tonen in Milaan – en van Nancy Reddin Kienholz, wordt Five Car Stud in een unieke en eenmalige presentatie getoond: in een koepeltent op de Gedempte Zuiderdokken, teruggekatapulteerd in het leven.
De grote sculpturale installatie toont de executie-achtige castratie van een jonge Afro-Amerikaan in het Zuiden van de VS als represaille voor vermeende seksuele betrekkingen met een blank meisje.
Five Car Stud dompelt de bezoeker onder in een nachtmerrie van extreem geweld. Na bijna vijftig jaar, (Five Car Stud werd gecreëerd tussen 1969 en 1972) heeft het werk nog niets van zijn expressieve kracht, krachtige symboliek en urgentie verloren.
De verrassende keuze van Luc Tuymans brengt topwerken uit de schone kunst en de hedendaagse kunst samen in een mentale ruimte: de aandachtswereld van een kunstenaar. Tuymans, zelf een figuratief schilder die er voortdurend naar streeft de traditionele grenzen van zijn praktijk uit te breiden, kiest bewust om Sanguine/Bloedrood niet op te bouwen als een kunsthistorisch, canoniek overzicht, maar volgens een geheel eigen invulling. De intensiteit van het beeld staat centraal, de artistieke daadkracht en de blik van een maker die naar andere makers kijkt.
Op die manier ontstaat een associatief proces, niet-lineair, zoekend naar nieuwe verbanden tussen oude en nieuwe meesters, tussen heldere werken en potentiële werken – of het ‘heroverwegen’ van werken –,Sanguine/Bloedrood wil niet compleet zijn, en laat bewust hiaten.
De tentoonstelling Sanguine/Bloedrood is een gezamenlijke organisatie van het M HKA (Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen), Studio Luc Tuymans en het KMSKA (Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen, gesloten voor renovatiewerken), de Stad Antwerpen en de Fondazione Prada. Volgend op de Antwerpse editie wordt in Milaan, in de ruimte van de Fondazione Prada, een nieuwe versie van de tentoonstelling getoond van oktober 2018 tot februari 2019.
Sanguine/Bloedrood toont werk van John Armleder, Carla Arocha & Stéphane Schraenen, Fred Bervoets, Michaël Borremans, Mike Bouchet, Navolger van Adriaen Brouwer Caravaggio, Berlinde De Bruyckere, Thierry De Cordier, Cornelis De Vos, Francisco de Zurbarán, Lili Dujourie, Marlene Dumas, Zhang Enli, Jan Fabre, Lucio Fontana, Marcel Gautherot, Isa Genzken, Joris Ghekiere, Franciscus Gijsbrechts, Pierre Huyghe, Jonathan Johnson, Jacob Jordaens, On Kawara, Edward Kienholz, Jukka Korkeila, Dominik Lejman, Takashi Murakami, Nadia Naveau, Bruce Nauman, Johann Georg Pinsel, Sigmar Polke, Tobias Rehberger, Peter Paul Rubens, Yutaka Sone, Henri Storck, Piotr Tolmachov, Pascale Marthine Tayou, Javier Téllez, David Gheron Tretiakoff, Dennis Tyfus, Anthony van Dyck, Jan Van Imschoot, Jan Vercruysse, Jack Whitten
Curator: Luc Tuymans
Raadpleeg de e-pub voor Sanguine/Bloedrood. Luc Tuymans on Baroque hier.
Practisch
Leuvenstraat 32 A’pen
10€
DI WO eN VR ZO 11h00–18h00
DO 11h00–21h00
