In 1815 wordt het Koninkrijk der Nederlanden, opgericht na het Congres van Wenen,
onder de naam Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, werkelijkheid. Om de verjaardag van deze vereniging te vieren, heeft Gent het themajaar Gent Kleurt Oranje uitgeroepen.
Eén van de activiteiten in deze herdenking is de tentoonstelling: De Gouden Eeuw Revisited. Een curieuze collectie uit de Noordelijke Nederlanden.
In 1815 wordt het Koninkrijk der Nederlanden, opgericht na het Congres van Wenen,
onder de naam Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, werkelijkheid. Om de verjaardag van deze vereniging te vieren, heeft Gent het themajaar Gent Kleurt Oranje uitgeroepen.
Eén van de activiteiten in deze herdenking is de tentoonstelling: De Gouden Eeuw Revisited. Een curieuze collectie uit de Noordelijke Nederlanden.
De Noord – Zuid relaties in dit Verenigd Koninkrijk zijn niet altijd even hartelijk geweest: de Franstaligen willen geen Nederlandstalig land en de katholieken van het Zuiden hebben het niet begrepen op de Calvinisten van het Noorden. Maar er zijnuitzonderingen, en bij deze uitzonderingen, blinkt Gent uit als uitgesprokenOrangistisch.
Begrijpelijk als je weet dat haar katoenindustrie afhankelijk is van de Nederlandse en Indonesische markten, dat tijdens het bewind van Nassau, Gent een zeehaven wordt via het kanaal Gent-Terneuzen en dat in de stad een universiteit wordt opgericht.
Na dit kort historische intermezzo, zult u begrijpen waarom Gent de samenwerking tussen de stad en het huis van Oranje viert. En u zult ook begrijpen waarom het Museum voor Schone Kunsten van Gent deze tentoonstelling heeft ingericht.
De collectie van het Museum voor Schone Kunsten is een van de meest opmerkelijke collecties van Nederlandse schilderijen: ze bestaat uit meer dan 60 Nederlandse schilderijen van de 17de eeuw, door onze noorderburen ‘Gouden Eeuw’ genoemd, en bevat meesters als Frans Hals, Roelant Savery, Jan Van Goyen en Willem Claesz.
In de volledig gerenoveerde zalen wordt de link gelegd tussen de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden en een lovenswaardig initiatief van de organisatoren is dat de schilderijen voor het eerst in hun context worden getoond: meubels, schotels, zilver- en glaswerk, door de kunstenaars als modellen gebruikt, staan opgesteld in de buurt van de stillevens.
Ik applaudisseerde dit initiatief met beide handen, want reeds lang ben ik van mening dat het beter is een époque in zijn geheel te tonen dan ze te spreiden over twee of zelfs drie verschillende musea. Mij lijkt het evident schone kunsten en sierkunsten uit eenzelfde periode naast elkaar te tonen
Een ander deel van de tentoonstelling: Raaklijnen, heb ik minder begrepen. Als uitleg lees ik: “Waar liggen de raakpunten tussen heden en verleden, tussen het ‘ik’ en de medemens, tussen natuur en cultuur? Door te werken rond die subjectieve raaklijnen, bevragen de kunstenaars meteen ook ons huidig wereldbeeld in een geglobaliseerde maatschappij. Elk op hun eigen manier en werkend met een verscheidenheid aan mediums, tekenen ze een bezielde wereld waarin het relationele centraal komt te staan”
Enerzijds toont men schilderijen en voorwerpen uit eenzelfde periode en anderzijds worden de schilderijen uit de 17e zij aan zij getoond met creaties uit de 21e eeuw; de raakpunten en/of het relationele lijken mij hier niet duidelijk.
DE MEDEDELING VAN HET MUSEUM
DE GOUDEN EEUW REVISITED: EEN CURIEUZE COLLECTIE UIT DE NEDERLANDEN
Het MSK herbergt ruim 60 Hollandse schilderijen uit de 17de eeuw, een periode die onze Noorderburen kennen als ‘De Gouden Eeuw’. Maar hoe is deze rijke collectie precies ontstaan en opgebouwd? Wat is de relatie tussen noord en zuid? En is alles wel wat het lijkt? Dit najaar zoeken we naar een antwoord op deze vragen en zetten we de unieke, soms curieuze collectie volop in de kijker.
BIJZONDERE COLLECTIE
De MSK-collectie vormt één van de meest opmerkelijke collecties Hollandse schilderkunst buiten Nederland. Ze omvat werk van meesters als Frans Hals, Jan van Goyen, Willem Claesz. Heda, Albert Cuyp en Roelant Savery. Bovendien heeft het museum enkele uiterst zeldzame stukken in huis. Zo bezitten we het enige bekende werk van AE van Rabel, terwijl ‘Het armenhuis te Utrecht’ van Joost Cornelisz. Droochsloot de enige bekende afbeelding is van die instelling.
CURIEUZE STUKKEN
Daarnaast bevat de collectie ook een aantal werken die we met reden curieus kunnen noemen. Een aantal schilderijen werd in de loop van de tijd overschilderd of aangevuld, een fenomeen dat vandaag dankzij restauratie aan het licht komt. Andere werken blijken te zijn uitgesneden uit grotere doeken en afzonderlijk verkocht – een typische praktijk in kunsthandel van de 19de eeuw. En dan zijn er nog de eigenaardige interpretaties van bepaalde stukken, de één al geloofwaardiger dan de ander…
VERNIEUWENDE PRESENTATIE
Het museum brengt het verhaal van deze 17de-eeuwse collectie op een vernieuwende manier, door de schilderijen voor het eerst ‘in context’ te tonen. Schotels, kannen en glaswerk worden opgesteld in de buurt van de stillevens. Bij schilderijen met dieren komen prenten, opgezette vogels en schelpen die model stonden voor de kunstenaar. De schilderijen komen opnieuw in collages aan de muur, zoals ze ooit in de huiskamers van rijke lieden hingen.
Speciaal voor het MSK maakt kunstenares Isabelle de Borchgrave bovendien 5 papieren kragen, geïnspireerd door de iconische gesteven kragen op de 17de-eeuwse portretten. Onder de titel ‘Le Boudoir des Mortes’ worden deze opgenomen in de historische opstelling.
Ten slotte nemen we de zalen met schilderkunst uit de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden grondig onder handen. De ruimten worden verbouwd, schilderijen herschikt, uit de depots gehaald en toegevoegd aan de permanente opstelling. Deze omwenteling krijgt niet voor niets de titel ‘De Gouden Eeuw Revisited’ mee.
PRACTISCH
Museum voor Schone Kunsten Fernand Scribedreef 1
Citadelpark 9000 Gent
T. 0032 (0)9 240 07 00
DI-ZO 10-18
8€
En 1815, le Royaume des Pays-Bas est fondé lors du congrès de Vienne, sous le nom de Royaume-Uni des Pays-Bas. Pour fêter l’anniversaire de cette unification, la ville de Gand a lancé le thème : Gent Kleurt Oranje. Une des activités dans le cadre de cette commémoration, est l’exposition : L’âge d’or revisité. Une collection curieuse venue des Pays-Bas
Les rapports Nord – Sud dans ce Royaume-Uni, ne peuvent certainement pas être qualifiés d’entente cordiale. Les francophones ne veulent pas d’un pays néerlandophone et les catholiques du sud s’opposent aux calvinistes du nord. Mais il y a des exceptions et parmi ces exceptions, Gand est la ville la plus Orangiste. Et on peut le comprendre quand on sait que son industrie cotonnière dépendait des marchés hollandais et indonésiens, que durant le règne des Nassau, Gand est devenu un port maritime via le canal Gand-Terneuzen et que la ville a été dotée d’une université.
Après ce bref intermède historique, vous comprendrez pourquoi Gand célèbre cette entente entre la ville et la maison d’Orange. Et vous comprendrez aussi pourquoi le Musée des Beaux-Arts de Gand peut présenter cette exposition.
La collection du Musée des Beaux-Arts représente une des plus remarquables collections de peintures hollandaises hors des Pays-Bas. Elle se compose de plus de 60 peintures hollandaises du XVIIe siècle, que nos voisins du Nord appellent “Age d’Or”, et comporte des maîtres comme Frans Hals, Jan Van Goyen, Willem Claesz, Roelant Savery.
Dans les salles entièrement rénovées, les visiteurs peuvent comparer les œuvres des Pays-Bas du Nord et du Sud. Une initiative louable des organisateurs est qu’on peut voir les peintures dans leur contexte, c.à.d. que pour la toute première fois meubles, vaisselle, orfèvrerie et verrerie, ayant servi de modèles aux artistes, sont exposés à proximité des natures mortes. J’applaudis cette initiative des deux mains, car j’ai toujours été d’avis qu’il faut montrer une époque dans son entièreté, plutôt que de montrer tout cela dans deux, voire trois musées différents. Il me semble donc évident de montrer côte à côte beaux-arts et arts décoratifs d’une même époque.
Ce que j’ai moins compris dans cette exposition, est la partie que les organisateurs ont appelée : Lignes de Tangence. L’explication donnée : « le moment est venu pour les collections d’œuvres anciennes du MSK d’amorcer un dialogue avec l’art contemporain. L’exposition Tangentes, explore les frontières entre passé et présent, entre individus, et entre nature et culture ». D’une part on essaye de montrer les peintures et objets d’une même époque, et d’autre part on juxtapose peintures du 17e à des créations du 21e ;
permettez-moi de ne pas très bien comprendre la logique de ce “dialogue”.
l’ANNONCE DE MUSEE
L’ÂGE D’OR REVISITÉ
UNE COLLECTION CURIEUSE VENUE DES PAYS-BAS
Le MSK loge un riche fonds de peintures du xviie siècle, dit l’Âge d’or hollandais, où sont représentés des maîtres comme Frans Hals, Willem Claesz. Heda et Roelant Savery. La collection constitue l’un des plus grands ensembles de portraits, paysages et natures mortes à l’extérieur des Pays-Bas. Comment a-t-elle été assemblée ? Les apparences sont-elles trompeuses ?
Dans le cadre d’une revalorisation de la collection, nous vous présentons un chapitre inédit de la fascinante histoire de ces peintures. Découvrez des œuvres jusqu’ici conservées dans les réserves et les curiosités qui ont servi de modèles aux artistes.
INFOS PRATIQUES
Musée des Beaux-Arts
Fernand Scribedreef 1 Citadelpark
9000 Gand
T. 0032 (0)9 240 07 00
MA-DI 10-18
8€
