Neem een thema, zoals de zee, dat iedereen aanspreekt, een locatie met een nauw verband met het thema, een mythische maar helaas overleden curator, een dynamische ploeg, een overzichtstentoonstelling met brede waaier aan kunststromingen waarin wel iedereen zijn gading vindt, een goede communicatie in vier talen en je hebt het recept voor een kaskraker !
En dit is niet pejoratief bedoeld: dat je ermee akkoord gaat of niet, het is survival of the fittest in de cultuursector geworden en musea staan meer dan ooit in concurrentie rond de kwaliteit die ze aanbieden. Ze hebben ook de uitdaging om waarde te creëren voor de almaar duurdere prijs van hun toegangstikketten ( 15 € !).
De Zee, Salut d’honneur Jan Hoet, is een steengoede tentoonstelling met topwerken vanaf Courbet, over Ensor, Spillaert, Seurat,Broodthaers en een honderdtal andere kunstenaars tot Tuymans. Je voelt natuurlijk overal de aanwezigheid van Jan Hoet die ons bij ieder werkje even op de schouders tikt en toefluistert : ‘goed kijken he ! Is dit niet fantastisch’. Meer woorden zal ik hier niet wijden aan mijn enthousiasme: zeker wel de mooie aankondigingsteksten van de curatoren lezen (zie hieronder) en bij de eerste gelegenheid naar Oostende reizen. Je zal niet ontgoocheld zijn ! JAN HOET & PHILLIP VAN DEN BOSSCHE De Zee is een tentoonstelling die net als een golf ongrijpbaar is, uitdeint, inslaat en sporen nalaat die weer gewist worden door nieuw geweld. De Zee is een tentoonstelling in dialoog met Oostende, over meerdere locaties verspreid – een museum, een visserskerkje, een oude cinema, een hotel met zicht op zee en nog meer inspirerende plekken. De Zee is een salut d’honneur aan Jan Hoet die nog een laatste hommage wilde brengen aan de zee… één met grootse gebaren en kleine verhalen. Die hommage wordt vandaag jammer genoeg zonder Jan Hoet verder uitgewerkt maar zijn blik, zijn visie en zijn werk worden meegenomen. De grote lijnen voor De Zee werden tijdens de zomer en in het najaar van 2013 door Jan Hoet zelf uitgetekend, in nauwesamenwerking met co-curator Phillip Van den Bossche en assistent-curatoren Melanie Deboutte en Mieke Mels. Sinds februari 2014 heeft Hans Martens, vroegere rechterhand van Jan Hoet, het artistiek team vervoegd. De Zee zou Jan Hoets laatste tentoonstelling worden. “De horizon voor de toekomst zal uitgewerkt worden, die Jan Hoet nog een laatste maal wou bieden.”
Bart De Baere in Pompidou, een radio-uitzending op Radio Klara, 3 maart 2014. La Vague wordt niet opgenomen als één van de vele zeezichten, maar benadrukt een crisismoment in de kunstgeschiedenis en doet de bezoeker stilstaan en écht kijken. Dit biedt de kans om in De Zee de historische chronologie te doorbreken met ‘verticale’ ontmoetingen tussen moderne en hedendaagse kunst – een uitgangspunt dat Jan Hoet voor het leeuwendeel van zijn tentoonstellingen hanteerde. In het samenbrengen van beelden ontstaan verhaallijnen die de toeschouwer meevoeren. Kunstwerken haken op elkaar in, en versterken elkaar. Soms botsen ze, waardoor de toeschouwer uitgedaagd wordt. Er ontstaan verschillende golfbewegingen doorheen de tentoonstellingsruimtes en op de verschillende locaties in de stad, waarbij we hetzij één meesterwerk tonen en er de nodige ruimte voor open laten, hetzij een wisselwerking creëren tussen verschillende kunstwerken. De Zee – salut d’honneur Jan Hoet brengt impliciet ook een zee van verhalen over Jan Hoet als tentoonstellingsmaker en pleitbezorger van hedendaagse kunst in België. De Zee nodigt kunstenaars, curatoren en museummensen uit binnen- en buitenland uit om een uitzonderlijke bijdrage te leveren aan deze tentoonstelling die in verschillende hoofdstukken en golfbewegingen ook onrechtstreeks zal terugblikken op het internationale parcours en de passie die Jan Hoet koesterde voor kunst. Deze salut d’honneur wordt een kunsthistorisch verhaal over de zee, gekaderd in een hedendaagse setting en een verfrissend perspectief. De tentoonstelling brengt kunstenaars samen die een fascinatie voor de zee gemeen hebben en met nieuw en bestaand werk het ‘geheugen’ vormen van het werk en de passie van Jan Hoet. Vanaf de museale ruimtes van de gelijkvloerse en de eerste verdieping in Mu.ZEE spreiden de tentakels zich uit naar verscheidene plekken in de stad, allen op wandelafstand verbonden tot een boeiende route. Van de vijver in het Leopoldpark, de Kapucijnenkerk en de westelijke vleugel van het Thermae Palace hotel tot een torenkamer in De Grote Post, de oude bioscoop Cinema Capitole en de bootjes van de Mercator Marina: op deze maar ook andere plaatsen in Oostende zal het gonzen van de kunst in de nabijheid van de zee. De zee is altijd een enorme inspiratiebron voor de kunsten geweest. Haar aantrekkingskracht is zonder enige twijfel toe te schrijven aan de almaar wisselende impressies. In haar oneindige schoonheid kan ze rustgevend zijn, maar in haar onvoorspelbaarheid wordt ze dan weer bedreigend. Kunstenaars zullen altijd gefascineerd blijven door haar eindeloze spel van licht, ruimte en beweging. Jan Hoet zette de krijtlijnen uit voor dit evenement. Voor hem zou dit zijn laatste grote tentoonstelling worden. Op 27 februari 2014 moesten we echter afscheid nemen van onze curator, die zich tot zijn laatste weken heeft toegelegd op het project. Zo is de tentoonstelling uitgegroeid van een eerbetoon aan de zee tot een hommage aan Jan Hoet… een met grootse gebaren en kleine verhalen, een salut d’honneur. lees meer: www.dezee-oostende.be PRACTISCH van 10u tot 18u. Gesloten op maandag, 25 december en 1 januari. Op 24 december en 31 december is Mu.ZEE open van 10u tot 17u Romestraat 11
8400 Oostende T +32 (0)59/50 81 18
F +32 (0)59/80 56 45 15€ Prenez un thème populaire tel que la mer, une ville avec un lien étroit avec ce thème, un curateur mythique mais malheureusement décédé, une équipe pleine de dynamisme, une exposition qui couvre presque deux siècles et dans laquelle tout le monde se retrouve, une communication en quatre langues et vous avez la recette pour une exposition promise à un immense succès! Et en disant cela je ne veux pas être péjoratif: que l’on soit d’accord ou non, la règle du jeu dans le secteur culturel est devenue la survie du plus fort et les musées sont plus que jamais en concurrence pour la qualité qu’ils offrent. Ils ont aussi le défi de créer de la valeur pour un prix d’entrée inexorablement de plus en plus cher (15 €!). La mer, Salut d’honneur Jan Hoet, est une exposition extraordinairement bien faite avec des chefs-d’œuvre depuis Courbet via Ensor, Spillaert, Seurat, Broodthaers et une centaine d’autres artistes jusqu’à à Tuymans. Partout vous sentez la présence du regretté Jan Hoet qui à chaque œuvre vient nous murmurer à l’oreille: ‘regarde bien ! N’est ce pas fantastique ? ‘ Je ne consacrerai pas plus de mots à vous dire mon enthousiasme. Je vous invite quand-même à lire les beaux textes des curateurs qui annoncent l’exposition (voir ci-dessous). Bonne lecture et allez à la première occasion à Ostende. Vous ne serez pas déçu! LA MER – SALUT D’HONNEUR JAN HOET CURATEURS JAN HOET &PHILLIP VAN DEN BOSSCHE La Mer est une exposition aussi insaisissable qu’une vague. Elle gonfle, se jette sur le rivage et laisse des traces que d’autres vagues viennent effacer à leur tour. Dans un dialogue avec Ostende, La Mer traverse plusieurs endroits: un musée, une église des pêcheurs, un ancien cinéma, un hôtel avec vue sur la mer et d’autres lieux inspirants. L’exposition est un hommage à Jan Hoet, qui voulait dédier une dernière ode à la mer… à travers de grands gestes et de petites histoires. Malheureusement, il n’aura pas vécu assez longtemps pour voir le résultat final de son projet. Mais son regard, sa vision et son travail restent bien présents. En été et en automne 2013, Jan Hoet avait défini lui-même les grandes lignes de l’exposition, en étroite collaboration avec le co-commissaire Phillip Van den Bossche et les assistantes-commissaires Melanie Deboutte et Mieke Mels. Depuis février 2014, Hans Martens, son ancien bras droit, a rejoint notre équipe artistique. Le destin aura voulu que La Mer soit la dernière exposition de Jan Hoet. « Cette exposition est l’horizon que Jan Hoet voulait nous offrir une dernière fois. » Bart De Baere dans Pompidou, une émission de radio sur een Radio Klara, 3 mars 2014. La Mer retrace l’histoire de l’art occidental de la moitié du XIXe siècle à nos jours, en s’intéressant aux modes de représentation et d’interprétation de la mer. L’exposition débute au moment où les artistes rejettent l’art académique et abandonnent les marines, souvent narratives et dramatiques, comme dans les scènes de tempêtes et de naufrages. Elle analyse le regard ouvert et libre des artistes sur ces eaux qui s’étendent à perte de vue pour se fondre dans l’horizon. Elle se présente donc avant tout comme une histoire horizontale, où La Vague de Gustave Courbet constitue le point de départ d’une exposition sur les « périodes de crise » de l’histoire de l’art, sur une mer de récits consacrés à la mondialisation et aux frontières, sur l’horizon comme perspective, sur les orages de la vie, les voiliers et la quête de l’émerveillement. Plusieurs lignes de rupture artistiques, mais aussi sociales ouvrent tour à tour la voie au renouveau, qui résulte d’une remise en question des conventions. La Mer n’est pas une exposition traditionnelle où se succèdent des tableaux accrochés au mur. Au contraire, elle se concentre sur l’instant, sur les « temps d’arrêt ». La Vague n’est pas un paysage maritime parmi tant d’autres, mais met en évidence un moment critique de l’histoire de l’art et incite le visiteur à s’arrêter et à regarder véritablement. La chronologie de l’exposition est ainsi rompue à l’aide de rencontres « verticales » entre l’art moderne et l’art contemporain – un point de départ récurrent dans la plupart des expositions de Jan Hoet. Du rassemblement d’images naît des histoires qui emportent le spectateur et l’invitent à s’arrêter quelques instants. Les oeuvres d’art s’enchaînent et se renforcent mutuellement. Parfois, elles se heurtent afin de provoquer le spectateur. C’est ainsi que se dessinent des vagues invisibles entre les espaces d’exposition et les différents lieux de la ville, qui mettent en scène tantôt une oeuvre unique, à laquelle nous avons laissé tout l’espace nécessaire, tantôt des interactions entre plusieurs oeuvres. Au fil de l’exposition, le spectateur flâne entre le passé et le présent artistique, pour découvrir l’oeuvre d’artistes dans l’histoire de l’art qui, selon Jan Hoet, dépeindraient à la perfection la violence brute, mais aussi le calme, la légèreté et le charme intemporel de la mer. Nous avons également décidé d’exploiter l’espace public. Implicitement, La Mer – hommage à Jan Hoet raconte aussi un flot d’histoires sur Jan Hoet en tant que concepteur d’expositions, pionnier et défenseur de l’art contemporain en Belgique. La Mer invite les artistes, les commissaires d’expositions et les collaborateurs de musées de Belgique et d’ailleurs à contribuer à cette exposition qui retracera aussi indirectement, à travers différents chapitres et différentes vagues, le parcours international de Jan Hoet et sa passion pour l’art. Exposition contemporaine sur la mer au fil de l’histoire de l’art, cet hommage réunira des artistes qui partagent cette fascination pour la mer et dont les oeuvres, anciennes et nouvelles, sont la « mémoire » du travail et de la passion de Jan Hoet. La mer a toujours été une source d’inspiration inépuisable pour les artistes. Elle doit sans aucun doute son pouvoir de séduction aux impressions toujours changeantes qu’elle laisse. Dans son infinie beauté, elle peut être apaisante. Mais son tempérament imprévisible peut aussi la rendre menaçante. Elle fascinera toujours les artistes par son jeu infini de lumière, entre espace et mouvement.Pus d’info? www.dezee-oostende.be Romestraat 11
8400 Oostende T +32 (0)59/50 81 18
F +32 (0)59/80 56 45 15€ Week-end & vacances de 10 à 18h Fermé le lundi, le 25 décembre et le 1er janvier Le 24 et le 31 Décembre, Mu.ZEE est ouvert de 10h à 17h. 
De Zee blikt terug op de Westerse kunstgeschiedenis vanaf het midden van de 19de eeuw tot op vandaag, en de manier waarop de zee wordt verbeeld en geïnterpreteerd. Het verhaal begint daar waar het academisme overboord wordt gegooid, waar voorbijgegaan wordt aan het vaak al te narratieve en dramatische genre van de marine, zoals storm- en schipbreuktaferelen. In deze tentoonstelling gaan we op zoek naar de brede en vrije kunstenaarsblik op het eindeloze water dat versmelt met de horizon. De tentoonstelling manifesteert zich dan ook in eerste instantie als een horizontaal verhaal – waarbij La Vague van Gustave Courbet het beginpunt is van belangrijke ‘crisismomenten’ in de kunstgeschiedenis – over een zee van verhalen omtrent globalisering en grenzen, over de horizon als perspectief, over menselijke stormen, de zeilboot en de zoektocht naar het wonder. Meerdere artistieke maar ook maatschappelijke breuklijnen openen keer op keer de deur naar de vernieuwing die tot stand komt vanuit een bevraging van de academische conventies. De Zee wordt geen spreekwoordelijke wandelgang vol tableaus maar gaat in tegendeel op zoek naar het moment, het ‘oponthoud’.
INFOS PRATIQUES
KUNSTENAARS – ARTISTES
Bas Jan Ader, Etel Adnan, Francis Alÿs, Carl Andre, Louis Artan de Saint Martin, John Baldessari, François-Marie Banier, Forrest Bess, Joseph Beuys, Guillaume Bijl, William Blake, Maurice Blaussyld, Arnold Böcklin, Pierre Bonnard, Michaël Borremans, Eugène Boudin, Dirk Braeckman, George Brecht, Marcel Broodthaers, Jean Brusselmans, Daniel Buren, Kathe Burkhart, François Burland, Michael Buthe, James Lee Byars, Paul Cézanne, Marc Chagall, Jacques Charlier, Emile Claus, Vaast Colson, Leo Copers, Patrick Corillon, Gustave Courbet, Johan Creten, Henri-Edmond Cross, Werner Cuvelier, Ilse D’Hollander, Honoré d’O, Martin d’Orgeval, René Daniëls, Hanne Darboven, Charles-François Daubigny, Franky DC, Thierry De Cordier, Gustave De Smet, Tacita Dean, Frederick Debourg Richards, William Degouve de Nuncques, Luc Deleu, Ronny Delrue, Wim Delvoye, Maurice Denis, Nicolas de Staël, Jan Dibbets, Richard Diebenkorn, Karel Dierickx, Rineke Dijkstra, Marlene Dumas, Tim Eitel, James Ensor, Frederick Evans, Jan Fabre, Luciano Fabro, Belu-Simion Fainaru, Hans-Peter Feldmann, Rodney Graham, Joseph Grigely & Amy Vogel, Henry Heerup, Susan Hiller, Oscar Jespers, Johan Barthold Jongkind, Ilya & Emilia Kabakov, Alex Katz, Fernand Khnopff, Anselm Kiefer, Joseph Kosuth, Jannis Kounellis, Gustave Le Gray, Georges Lemmen, Zoe Leonard, Roy Lichtenstein, Lismonde, Bernd Lohaus, Marcel Maeyer, René Magritte, Marcel Mariën, Jacob Maris, Kris Martin, Henri Matisse, Jacqueline Mesmaeker, Constantin Meunier, Henri Meunier, Reinhard Mucha, Dennis Oppenheim, Silke Otto-Knapp, Panamarenko, Constant Permeke, Francis Picabia, Pablo Picasso, Roger Raveel, Gerhard Richter, Matthieu Ronsse, Ed Ruscha, Joe Scanlan, Rob Scholte, Thomas Schütte, Victor Servranckx, Ettore Spalletti, Leon Spilliaert, Hiroshi Sugimoto, Pascale Marthine Tayou, Paul Thek, Jan Toorop, Susanne Tunn, Joseph Mallord William Turner, Richard Tuttle, Luc Tuymans, Edgard Tytgat, Félix Vallotton, Philippe Vandenberg, Henry Van de Velde, Theo Van Doesburg, Ger van Elk, Anne-Mie Van Kerckhoven, Gerard van Lankveld, Théo van Rysselberghe, Henk Visch, Guillaume Vogels, Lawrence Weiner, Franz West & Heimo Zobernig, Henri-Victor Wolvens, Katharina Wulff
