Er zijn twee goede redenen om naar Leuven af te reizen: de prachtige tentoonstelling over Edgar Tytgat (veruit de meest interessante tentoonstelling op dit ogenblik) en de herinrichting van M.
Edgar Tytgat aanbevelen houdt geen risico in. Ik vraag me vaak af bij bepaalde tentoonstellingen die ik aanbeveel of ze niet een beetje too much zijn of moeilijk te bevatten. Met Tytgat, ik ben ik gerust omdat ik weet dat iedereen van zijn werk zal houden, behalve misschien kwezels en zuurpruimen! Want als u ook het etiket van ‘naïeve schilder’ op de naam van de Brusselse schilder hebt geplakt, zal deze tentoonstelling u verrassen en niet een heel klein beetje!

 

Il y a deux bonnes raisons de faire le déplacement à Louvain : la superbe exposition sur Edgar Tytgat (de loin l’expo la plus intéressante à voir en ce moment) et la transformation du M.

Recommander Edgar Tytgat est un plaisir : souvent je me demande si des expos dont je fais l’apologie ne sont pas un peu too much ou difficiles d’abord. Avec Tytgat, je suis tranquille car je sais que tout le monde aimera son travail sauf peut-être les bigotes ! Car si vous aussi avez accolé l’étiquette de ‘peintre naïf ’ au nom du peintre bruxellois, cette expo va vous surprendre, et pas un petit peu !

Je recommande de commencer par la truculente interview de sa veuve dans la seconde salle. Quelle énergie et quel vécu ! Cette interview donne beaucoup de clés pour aborder l’œuvre et on en aura besoin. C’est truffé de doubles sens, allusions, références, fantasmes, clins d’œil … L’expo met également une autre clé en évidence : ‘huit dames et un monastère’ où Tytgat libère ses fantasmes. C’est une orgie d’images dont beaucoup rappellent d’autres de ses œuvres. Je vous invite également à découvrir ses portraits qui montrent une tout autre facette du talent du peintre.

 

Comme beaucoup de musées, le M a fait peau neuve. Toutes les rénovations sont un peu dans le sillage du Rijks d’Amsterdam : moins de chronologie, plus de thématiques, plus d’interaction, plus de contexte, des espaces plus intimes aux couleurs sombres et chaudes. On joue avec des juxtapositions entre ‘contemporain’ et ‘ancien’ et à Louvain on met en scène des objets sacrés comme des ‘Christ sur la croix ‘, des ‘vierge et enfant’ pour faire ressortir qu’à l’époque cela sortait d’ateliers qui ont produit ces œuvres presqu’à la chaîne.

Aujourd’hui un musée se doit d’être interactif : le problème parfois est que le niveau auquel on s’adresse et celui du débile …quoiqu’ à notre époque barbare …

LE COMMENTAIRE DE VIRGINIE

Texte & Photos Virginie de Borchgrave

Magnifique rétrospective d’un peintre majeur d’origine bruxelloise dont on mesure enfin la portée du talent, aussi coloriste que conteur. Excellente entrée en matière avec le tableau à l’entrée, qu’on lit comme une bande dessinée et qui raconte en quelques images les étapes marquantes de sa vie. Dans une mise en scène organisée par thèmes qui donne beaucoup de lisibilité à l’exposition, on apprécie l’œuvre sous tous ses angles. J’ai adoré Adam & Eve nudistes sur la plage de Cadzand ainsi que Joseph et Marie en paysans autochtones. Quel humour ! Sans parler de la dimension érotique de son travail. Bravo aussi à celui qui a eu l’idée d’éditer les cartes postales en noir et blanc présentées dans chaque salle, porte ouverte à l’imagination et à la créativité. A voir.

 

 

L’annonce de M

Edgard Tytgat (°1879, Bruxelles) a ouvert tous les registres visuels pour raconter dans ses huiles et œuvres graphiques des récits mythologiques, des légendes populaires ou des contes de fée. À l’instar des cinéastes de son temps, il a représenté un monde tout empreint de fantaisie, d’absurdité et d’humour. Le musée M ramène les « contes » de l’artiste à la vie et propose aux visiteurs de nombreuses œuvres très diversifiées en provenance de collections aussi bien privées que muséales.

 Au cours de sa carrière Edgard Tytgat a peint près de cinq cents toiles et réalisé des centaines d’aquarelles, gravures sur bois, eaux fortes et dessins. Même s’il faisait partie des artistes rassemblés autour de la revue Sélection, ses œuvres ne relèvent d’aucun mouvement précis. Son travail ne se laisse pas subdiviser en différentes périodes clairement circonscrites et ne témoigne d’aucune évolution chronologique claire et nette. Ses premières œuvres sont qualifiées d’impressionnistes et ses œuvres ultérieures  d’expressionnistes ou naïves.

Une chose est sûre : Tytgat était un conteur né, capable de conjuguer différents scénarios dans une seule et même scène. C’est dans cette richesse de sujets que réside tout l’attrait de cette exposition qui lui rend hommage soixante ans après sa mort. Au-delà d’exposer de nombreuses toiles triées sur le volet, le musée M dévoile des pages d’archives à travers une vidéo, des histoires brèves et des journaux intimes inédits.

Un monde doux-amer

 Le monde de Tytgat est à la fois doux et amer. Il connaît l’histoire de l’art comme sa poche et renoue avec ses thèmes dans ses œuvres. Celles-ci baignent ainsi dans une atmosphère d’innocence perdue, de nostalgie, de fantasmes, d’érotisme, etc. Tytgat s’inspire aussi largement du quotidien et de ce qui se passe autour de lui. Mais sa véritable force réside dans son talent de conteur. Bien que naïves, enfantines et joyeuses au prime abord, ses œuvres ont toutes un côté sombre. Il tisse ainsi une vaste toile de significations.

Un style cinématographique

 Ayant découvert dans le travail du réalisateur suédois Roy Andersson un langage filmique qui présente de nombreuses affinités avec le style narratif de Tytgat, cinéaste et commissaire d’exposition adjoint Gust Van den Berghe a choisi de mettre en regard leurs images respectives afin qu’elles se renforcent au contact les unes des autres.

Commissaires : Peter Carpreau et Gust Van den Berghe

Infos pratiques

Jusqu’au 8 avril 2018

M-Museum Leuven

Leopold Vanderkelenstraat, 28

B-3000 Leuven

Ouvert du lundi au dimanche de 11h à 18h. Le jeudi de 11h à 22h. Fermé le mercredi.

Entrée : 12 EUR.

www.mleuven.be

 

 

Er zijn twee goede redenen om naar Leuven af te reizen: de prachtige tentoonstelling over Edgar Tytgat (veruit de meest interessante tentoonstelling op dit ogenblik) en de herinrichting van M.

Edgar Tytgat aanbevelen houdt geen risico in. Ik vraag me vaak af bij bepaalde tentoonstellingen die ik aanbeveel of ze niet een beetje too much zijn of moeilijk te bevatten. Met Tytgat, ik ben ik gerust omdat ik weet dat iedereen van zijn werk zal houden, behalve misschien kwezels en zuurpruimen! Want als u ook het etiket van ‘naïeve schilder’ op de naam van de Brusselse schilder hebt geplakt, zal deze tentoonstelling u verrassen en niet een heel klein beetje!

Ik raad aan om het bezoek te beginnen met het pittige interview van zijn weduwe in de tweede zaal. Wat een energie, wat een leven! Dit interview geeft ons veel sleutels om het werk te benaderen en die zullen we nodig hebben. De werken staan bol van dubbele bodems, toespelingen, verwijzingen, fantasmen, knipoogjes…

De tentoonstelling zet ook een andere sleutel dik in de verf: ‘huit dames et un monastère ‘. Tytgat laat zijn fatasmen los!  Het is een orgie van beelden, waarvan een heleboel alluderen aan vorige werken.

Tytgat was ook een fantastische portrettist: kijk goed naar zijn portretten! U ontdekt een heel ander facet van het talent van de schilder.

 

Zoals vele musea is M totaal vernieuwd. Al die vernieuwingen liggen in de voetsporen van het nieuwe Amsterdamse Rijksmuseum: minder chronologie, meer thema’ s, meer interactie, meer context, intieme ruimtes met donkere en warme kleuren… Men speelt met juxtaposities van ‘ hedendaags’ en’ oude meesters’. In Leuven zien wij religieuze iconen zoals ‘ Christus aan het Kruis’,’ Maria met kind’ in series opgesteld, als om te benadrukken dat die werken in de middeleeuwen bijna aan de band werden geproduceerd in ateliers.

Vandaag moet een museum ook interactief zijn. Het probleem is soms wel het niveau waarop bezoekers aangesproken worden: een doorsnee kunstbarbaar niveau zesde middelbaar…maar tja, andere tijden, he?

Wat zegt M ?

Edgard Tytgat (°1879, Brussel) trok in zijn schilderijen en grafiek alle visuele registers open om mythes, volkslegendes of sprookjes te vertellen. Net zoals de cineasten van zijn tijd, verbeeldde hij een wereld vol fantasie, absurditeit en humor. M brengt de ‘sprookjes’ van Tytgat opnieuw tot leven en toont een grote waaier aan werken uit museale en privécollecties.

Doorheen zijn carrière schilderde de Brusselse kunstenaar Edgard Tytgat bijna vijfhonderd doeken en vervaardigde hij duizenden aquarellen, houtsneden, etsen en tekeningen. Hij behoorde tot de kunstenaarsgroep rond het tijdschrift Sélection, maar toch is zijn werk niet in een bepaalde stroming te plaatsen. Zo kan je geen duidelijke periodes in zijn werk afbakenen en ontbreekt een duidelijke chronologische evolutie. Zijn eerste werken kunnen als impressionistisch worden beschouwd, terwijl later werk als expressionistisch of naïef wordt omschreven.

Je kan genieten van de picturale schoonheid van Tytgats werk, maar tegelijk word je opgeschrikt door de wrange, macabere toon. Lang niet altijd begrijp je wat hij precies wil zeggen. Maar zijn dat niet doorgaans de spannendste verhalen? KOEN VAN BOXEM, DE TIJD

Eén ding staat vast: Tytgat was een verhalenverteller. In één beeld ontspint zich een veelheid aan scenario’s.  Die rijkdom aan motieven zet de tentoonstelling Herinnering aan een geliefd venster – zestig jaar na zijn dood – in de kijker. Zo toont M naast een grote selectie olieverfschilderijen ook nooit eerder vertoond archiefmateriaal met video, dagboeken en kortverhalen.

Een bitterzoete wereld

De wereld van Tytgat is bitterzoet. Zijn werken baden in een sfeer van kinderlijke fantasieën, erotiek, en verloren onschuld. Het alledaagse leven en de gebeurtenissen uit zijn eigen omgeving zijn een grote inspiratiebron. Zo figureren zijn echtgenote Maria of zijn goede vriend Rik Wouters vaak in zijn werk. Maar ook het meer volkse aspect komt naar voren zijn in zijn muziek-, circus-, en variététaferelen. Hij kent tevens zijn kunstgeschiedenis en grijpt in zijn werken terug naar die klassieke thema’s.

Cinematografische stijl

 Cineast en co-curator Gust Van den Berghe zag in het werk van de Zweedse regisseur Roy Andersson een beeldtaal die sterk lijkt op de narratieve stijl van Tytgat. Door het werk van Anderson te confronteren met Tytgat versterken beide werelden elkaar.

Curatoren: Peter Carpreau en Gust Van den Berghe

Practisch

Open 11-18 uur

gesloten woensdag

12 €

L . Vanderkelenstraat 28