Terroristische aanslagen, nucleaire dreiging, hoogoplopende politieke spanningen: angst beheerst vandaag de wereld, maar ook ons leven. Wat is ons geld nog waard? Hoe zal de klimaatopwarming onze toekomst bepalen? Willen we wel bespied worden door beveiligingscamera’s? Zijn onze data op internet veilig? Angst is een instinctieve emotie die ons handelen voor een groot deel bepaalt. Socioloog F. Furedi en psychiater D. Denys noemen dat angstcultuur.
Terroristische aanslagen, nucleaire dreiging, hoogoplopende politieke spanningen: angst beheerst vandaag de wereld, maar ook ons leven. Wat is ons geld nog waard? Hoe zal de klimaatopwarming onze toekomst bepalen? Willen we wel bespied worden door beveiligingscamera’s? Zijn onze data op internet veilig? Angst is een instinctieve emotie die ons handelen voor een groot deel bepaalt. Socioloog F. Furedi en psychiater D. Denys noemen dat angstcultuur.
Dit is de introductieparagraaf van de tentoonstelling: Angst. Niets fout met deze introductie, alleen gaat de introductie, net als de tentoonstelling trouwens, niet over de gevolgen van deze “non-stop” angsten: depressies en/of burn-out; en laat nu net deze fenomenen de hedendaagse ziekte zijn die heel veel problemen veroorzaakt: zowel beroepsmatig als in het privé leven, maar ook in de gezondheidszorg en in de sociale zekerheid en dus in onze staatsfinanciën. En net over deze twee hedendaagse plagen, wordt in de tentoonstelling met geen woord gerept.
Het Guislain Museum ligt dan misschien wel buiten de toeristische kern van de stad, het is een van mijn favoriete museums in Gent, waar ik met plezier de tentoonstellingen bezoek. Maar zoals de Fransen het zo goed zeggen: qui aime bien, châtie bien, bij deze tentoonstelling moet ik dan toch wel “geselen”.
Zeker interessante stukken te zien, maar het geheel en de presentatie zijn nogal onsamenhangend, om niet te zeggen rommelig. En zoals gezegd, ben ik dat niet gewoon van dit museum. Ze promoten wel de “art brut of outsider art” maar het is zeker geen outsider museum.
Toegegeven, angst is niet het meest gemakkelijke onderwerp voor een tentoonstelling, alhoewel, onder druk van de massa en ten einde de perceptie te redden, lopen onze steden vol met (nutteloze) gewapende militairen. Wij geven toe aan de angst, en niets is zo verraderlijk, want angst is een ideale voedingsbodem voor manipulatie; dit kunnen wij bijna dagelijks ondervinden.
Maar laat ons bij de les blijven: de tentoonstelling: een verzameling (ik zou een beetje misprijzend van een samenraapsel kunnen spreken) van verschillende werken en objecten: foto’s, tekeningen, schilderijen, video’s, maskers enz. Het gaat van een 17e eeuws schilderij uit de school van Jacob Jordaens tot een video van de Belgische hedendaagse cineast Nicolas Provost, via etsen, exotische en etnische maskers en dit alles verdeeld over verschillende zalen.
Aangename verpozing tussen al dit “angstaanjagend” materiaal: een wisseltentoonstelling, naar aanleiding van deze angst-tentoonstelling, door de studenten beeldende kunsten van Sint-Lucas van Gent. Kleurrijke en verrassende werken van deze studenten waarvan er spijtig genoeg, veel te weinig te zien zijn.
Gelukkig heeft het Guislain museum meerdere troefkaarten en de Kabinetten ( kunstcollecties Stichting Collectie de Stadshof en Museum Guislain) zijn op zich al een bezoek aan het museum waard. Dit is een prachtige collectie van art brut werken waar je van de ene verwondering, zonder angst, in de andere loopt. Liefhebbers en leken, kunnen hier, permanent, kennis maken met het fantastische dat outsider art “kunst van de zotten en de verstotenen” te bieden heeft.
Wat zegt het museum
De tentoonstelling Angst wil de vele gezichten van deze emotie laten zien, want hoewel angst van alle tijden en culturen is, werd ze telkens anders beleefd, gecultiveerd en bestreden. Van ‘godsvrezend’ tot angst voor de medemens, van hoogstpersoonlijke fobie tot massahysterie.
Praktisch
Jozef Guislainstraat 43
9000 Gent, België
t +32 (0)9 216 35 95
info@museumdrguislain.be
Openingsuren:
di – vrij: 9 – 17 u
za – zo: 13 – 17 u
Gesloten: maandag / 24, 25 & 31/12 & 1/1
Toegangsprijzen:
8 €
6 € (reductie)
3 € (- 26 jaar)
1 € (- 22 jaar)
0 € (- 12 jaar & vrienden van het museum)
Les attaques terroristes, la menace nucléaire, les tensions politiques : la peur régit aujourd’hui le monde, mais aussi notre vie. Que vaut encore notre argent ? Comment le réchauffement climatique va-t-il déterminer notre avenir ? Voulons-nous être surveillés par des caméras de sécurité ? Est-ce que notre internet est safe ? La peur est une émotion instinctive, qui détermine dans une large mesure nos actions. Le sociologue F. Furedi et le psychiatre D. Denys appellent cela la culture de la peur.
C’est ce qu’on peut lire dans le paragraphe d’introduction de l’exposition : la peur. Rien de mal dans cette introduction, si ce n’est, que tout comme l’exposition même, elle ne parle pas des conséquences de cette crainte perpétuelle : dépressions et/ou burn-out ; et ce sont précisément ces phénomènes qui sont une maladie actuelle, et les causes de nombreux problèmes ; aussi bien dans la vie professionnelle que privée, mais aussi dans les soins de santé, dans la sécurité sociale et donc aussi dans les finances publiques. Et voilà que de ces deux fléaux contemporains on ne retrouve rien dans l’exposition.
Le Musée Guislain a beau se trouver en dehors du centre touristique de la ville, il reste un de mes musées préférés de Gand, dont je visite avec plaisir les expositions, mais comme on dit si bien en français : qui aime bien, châtie bien, pour cette expo, il faut que je “châtie”.
Bien sûr, il y a d’intéressantes choses à voir, mais l’ensemble et la présentation sont assez incohérents, pour ne pas dire qu’ils font désordre. Et comme déjà dit, je ne m’attends pas à cela dans ce musée. Ils favorisent “l’art brut ou outsider art », mais ce n’est certainement pas un musée “outsider ».
Certes, ce n’est pas le sujet le plus facile pour une exposition, même si sous la pression de la masse et pour se donner bonne conscience, nos villes sont pleines d’inutiles soldats armés. Nous nous soumettons à la peur et rien de plus insidieux, car la peur est propice à la manipulation ; et ça nous le vivons tous les jours.
Mais revenons à nos moutons : l’exposition qui rassemble une collection (si j’étais négatif, je parlerais d’un ramassis) de diverses œuvres et objets : photographies, dessins, peintures, vidéos, masques etc. Elle va du 17e siècle avec une peinture de l’école de Jacob Jordaens jusqu’à une vidéo du cinéaste belge Nicolas Provost, en passant par des gravures et masques ethniques et exotiques ; tout cela réparti dans différentes salles.
Un moment de détente entre tous ces documents « terrifiants » : une exposition temporaire des élèves de Saint-Luc à Gand, qui donnent leur interprétation de la peur. Haut en couleur et surprenant travail de ces étudiants ; malheureusement il laisse un goût de trop peu.
Heureusement, le Musée Guislain a plusieurs cordes à son arc et les Cabinets (Collections d’art de la Fondation Collectie De Stadshof et du Musée Dr Guislain) valent en soi une visite.
Il s’agit d’une magnifique collection d’ œuvres d’art brut où vous tombez, sans peur, d’un émerveillement à un autre. Amoureux et profanes peuvent se familiariser, en permanence, avec les œuvres fantastiques que l’outsider art « art des fous et des bannis » peut vous offrir.
Que dit le musée
L’exposition Angoisse souhaite montrer les nombreux visages de cette émotion, car bien que l’angoisse soit intemporelle et présente dans toutes les cultures, elle se vit, se cultive et se combat de bien des façons. De la crainte de dieu à l’angoisse pour son prochain, de la phobie ultrapersonnelle à l’hystérie de masse.
Renseignements Pratiques
Jozef Guislainstraat 43
9000 Gent, België
t +32 (0)9 216 35 95
f +32 (0)0 216 35 35
info@museumdrguislain.be
Heures d’ouverture:
ma-ve: 9 – 17 h
sa – di: 13 – 17 h
Fermé: lundi/ 24,25 & 31/12 & 1/1
Tarifs:
8 €
6 € (réduction)
3 € (- 26 ans)
1 € (- 22 ans)
0 € (- 12 ans & amis du musée)
