Ik begin met een citaat van het MIMA (Millennium Iconoclast Museum of Art) over de tentoonstelling: “Het onderwerp … is  de definitie van “normaliteit” in de kunst.
“Obsessions” toont enkele honderden werken van voornamelijk Belgische kunstenaars: tekeningen, sculpturen, keramische objecten en ter plaatse gerealiseerde installaties.
Elke kunstenaar heeft zijn eigen wereld en uitdrukkingswijze – van grote gebaren tot introverte details, van vrolijk tot bedroefd. Samen vormen ze een rijke productie van losse of seriële objecten. De haast obsessieve uitvoering is bepaald bu

Je cite le communiqué du MIMA (Millennium Iconoclast Museum of Art) : « Le sujet … est la définition de la “normalité” dans l’art.

“Obsessions” présente plusieurs centaines de travaux de 23 artistes, principalement belges, sous forme de dessins, sculptures, céramiques ou installations in situ.

Expressionniste gestuel ou introverti méticuleux, humoristique ou triste, l’univers singulier de chacun des artistes se dilate dans la production abondante et la série. Les travaux prouvent une application hors norme dans leurs exécutions qui confine à l’obsession. Les artistes sont-ils pour autant maladivement obsédés par leurs créations? Les œuvres ne le disent jamais.

“Obsessions” est organisé en partenariat avec La ‘S’ Grand Atelier »

Pour cet atelier je cite : « Située au cœur des Ardennes Belges, l’association La « S » Grand Atelier propose une série d’ateliers de création (arts plastiques et arts de la scène) pour des artistes mentalement déficients.

 Loin de toute considération compassionnelle, ces ateliers sont encadrés par une équipe de professionnels de l’art et diffusent largement les œuvres produites, dans tous les milieux culturels. »

 

Voici donc une exposition avec quelques centaines de travaux par des personnes ayant une défiance déficience mentale et qui sont encadrés par une équipe ‘de professionnels de l’art’ : terrain glissant donc ! Qui sont les artistes ? Les patients ou les accompagnateurs ? On n’est plus dans la définition (déjà très malheureuse de Jean Dubuffet) de l’Art Brut puisque l’essentiel était que les personnes étaient ‘exemptes de culture artistique’, or ici ce sont des patients accompagnés. Dubuffet aurait par ailleurs mieux fait d’utiliser le terme ‘ expressions ‘ au lieu du mot ’Art’, car l’essentiel d’un l’artiste est sa démarche intentionelle vers les autres, ce qui n’est pas le cas chez ces patients atteints de maladie mentale! Aujourd’hui la définition d’Art Brut’ a évolué vers la dénomination actuelle de ‘outsider art’ avec toutes les dérives où n’importe qui est un peu en marge de la société (jusque dans les séniories) se trouve potentiellement élevé au rang d’Artiste avec un grand A. Et les galeries et musées emboîtent le pas !

N’interprétez pas ceci comme un manque de compassion ou une forme de dérision, mais une volonté de définitions claires et de garder l’église au milieu du village.

 

Heureusement le MIMA reste prudent dans son vocabulaire et a eu le bon goût de ne pas proposer anonymement quelques œuvres d’artistes contemporains pour rendre le tout plus confus encore.

 

L’expo même est un immense fouillis de centaines d’œuvres, à attraper une migraine et j’étais soulagé d’arriver à la terrasse pour jouir enfin d’un peu de calme avec la superbe vue sur la ville. Bien sûr il y a quelques travaux touchants, qui interpellent, et même très beaux et qui valent la peine d’être vus.

Infos pratiques

39-41, Quai du Hainaut
1080 Brussels, Belgium

ME-VE 10-18

SA-DI 11-19

9.5€

Ik begin met een citaat van het MIMA (Millennium Iconoclast Museum of Art) over de tentoonstelling: “Het onderwerp … is  de definitie van “normaliteit” in de kunst.

“Obsessions” toont enkele honderden werken van voornamelijk Belgische kunstenaars: tekeningen, sculpturen, keramische objecten en ter plaatse gerealiseerde installaties.

Elke kunstenaar heeft zijn eigen wereld en uitdrukkingswijze – van grote gebaren tot introverte details, van vrolijk tot bedroefd. Samen vormen ze een rijke productie van losse of seriële objecten. De haast obsessieve uitvoering is bepaald buitengewoon te noemen. Zijn de kunstenaars ziekelijk geobsedeerd door hun creaties? De werken geven geen antwoord op deze vraag.

“Obsessions” is opgezet in samenwerking met La “S” Grand Atelier.

 

Voor dit atelier zelf citeer ik: “Gelegen in het hart van de Belgische Ardennen, biedt de vereniging La “S” Grand Atelier een reeks creatieve workshops (plastische en podiumkunsten) voor geestelijk gehandicapte kunstenaars.

Verre van medelevende overwegingen, worden deze workshops begeleid door een team van kunstprofessionals en worden de geproduceerde werken op grote schaal verspreid, in alle culturele omgevingen. »

 

Hier is dus een tentoonstelling met enkele honderden werken van mensen met geestelijke handicap die onder toezicht staan van een team van “kunstprofessionals”: Een gevaarlijk terrein dus! Wie zijn de kunstenaars? Patiënten of verzorgers? We zijn hier niet langer in de al zeer riskante definitie van ‘Art Brut’ van Jean Dubuffet. Deze had als essentie  dat de mensen “vrij waren van enige artistieke cultuur”. Hier worden ze begeleid door kunstkenners. Dubuffet zou er ook beter aan hebben gedaan om de term “expressies” te gebruiken in plaats van “kunst”, omdat de essentie van een kunstenaar ligt in het willen communiceren met  anderen, wat niet het geval is voor deze patiënten met een psychische aandoening! Vandaag is ‘Art Brut ‘ geëvolueerd naar alle mogelijke excessen onder de huidige benaming van outsider art . Al wie zich een beetje in de marge van de samenleving bevindt (zelfs in rusthuizen), wordt potentieel verheven tot de rang van Kunstenaar met een grote K.

Beschouw dit artikel niet als een gebrek aan mededogen of een vorm van ironie, maar als een behoefte aan duidelijke definities om van kunst niet om het even wat te maken.

 

Gelukkig blijft MIMA voorzichtig in zijn woordkeuze en heeft het de goede smaak gehad om niet anoniem enkele werken van hedendaagse artiesten te mengen met de andere werken om het geheel nog verwarrender te maken.

 

De tentoonstelling zelf bestaat uit een enorm aantal werken, om hoofdpijn te krijgen en ik was opgelucht  het terras te bereiken om eindelijk te genieten van een beetje rust met het prachtige uitzicht op de stad. Natuurlijk zijn er een aantal uitdagende of zelfs zeer mooie werken die de moeite waard zijn om te zien.

PRACTISCH

39-41, Quai du Hainaut
1080 Brussels, Belgium

WO-VR 10-18

ZA-ZO 11-19

9,5€