Ons commentaar: Roger Ballen. Reiziger in de psyché
It has been fundamentally a psychological and existential journey.
If an artist is one who spends his life trying to define his being, I guess I would have to call myself an artist.
Dit is wat je op de site van Roger Ballen (hij heeft Russische roots en geen Vlaamse) kunt lezen. En het verwoordt ook goed wat je te zien krijgt in de tentoonstelling.
Als Amerikaanse geoloog die al meer dan dertig jaar in Zuid-Afrika woont, komt hij in kleine dorpen waar hij de verborgen wereld vindt van blanken die aan de rand van de maatschappij leven ten tijde van de Zuid-Afrikaanse Apartheid.
Zijn ontmoetingen met arme arbeiders, landbouwers, werklozen, ex-gedetineerden in hun miserabele leefomstandigheden drukten een stempel op zijn oeuvre als fotograaf.
Het tonen van blanke “mislukkelingen” was, zeker ten tijde van de Apartheid, not done en R. Ballen kreeg dan ook veel kritiek in ZA.
In een later stadium creëert hij decors met tekeningen, schilderijen, maskers en sculpturen. De realiteit vervaagt en zelfs mensen worden door poppen vervangen.
En net zoals het in de openingszin staat, is zijn werk een existentiële zoektocht.
Naast deze mooie, maar zeker niet vrolijke, foto’s is er een film en ook een videoclip te zien, die laatste maakte Roger Ballen voor de gestoorde Zuid -Afrikaanse rap groep “Die Antwoord”
Rechtover de tentoonstelling van R. Ballen, (ingang via de deur der toiletten !) is er een film te zien: Painful Painting. De aanduiding is klein, je moet er dus op letten.
Het is een documentaire over de Nederlandse kunstschilder Ronald Ophuis. Één van zijn monumentale werken, waarover ik het al heb gehad in Quovadisart, hangt trouwens in de tentoonstelling “Oorlog & Trauma”, te zien in een tweede zaal van het museum.
In deze 52 min. durende film onderstreept R. Ophuis zijn, maar ook onze, beladen relatie met geweld. Hij legt uit dat zijn oeuvre, net als bij Ballen, een existentiële zoektocht is. Het bekijken waart.
Voor zij die het museum Dr. Guislain nog niet kennen raad ik het bezoek aan: het gebouw en twee tentoonstellingen, drie redenen voor een bezoek.
De mededeling van het museum:
Het Museum Dr. Guislain toont het uitzonderlijke oeuvre van de in Zuid-Afrika wonende fotograaf Roger Ballen (New York, 1950) met een selectie uit zijn veertigjarige oeuvre. Ballen is wereldberoemd geworden met zijn portretten van gemarginaliseerde blanken in Zuid-Afrika (in volle apartheidsperiode).
Culturele afzondering, armoede en incest leveren schrale figuren in de marge op. Ballen brengt ze in beeld op een ‘onvergetelijke manier’. Het zijn beelden die diep in de psyche van de Afrikaners graven.
Vanaf midden de jaren negentig van de vorige eeuw wordt zijn werk complexer en meer gedecontextualiseerd. Ballen maakt zwart-witfoto’s waarin mens, dier en tekening samensmelten, het zijn overdonderende getuigenissen van één grote psychologische en existentiële reis.
De wreedheid van de condition humaine, de spanning van het menselijk lichaam tot de limiet, de alomtegenwoordigheid van dieren, de gevaren van de culturele afzondering, de dunne grens tussen normaliteit en abnormaliteit: Roger Ballen brengt het op een indrukwekkende wijze in beeld.
Practisch
Museum Dr. Guislain
Jozef Guislainstraat 43 9000 Gent
e-mail: info@museumdrguislain.be
van dinsdag tot vrijdag: 9-17h
zaterdag en zondag: 13-17h
Gesloten op maandagPrijze
volwassene: 8 euro
Notre commentaire :
It has been fundamentally a psychological and existential journey.
If an artist is one who spends his life trying to define his being, I guess I would have to call myself an artist.
Voilà ce que Roger Ballen écrit sur son site ; Et cela décrit bien ce que vous pouvez voir dans l’exposition.
Ce géologue américain, qui vit en Afrique du Sud depuis plus de trente ans, découvre dans de petits villages un monde caché : des blancs vivant en marge de la société sud-africaine à l’époque de l’Apartheid.
Ses rencontres avec les travailleurs et agriculteurs pauvres, les chômeurs, les ex-détenus vivant dans des conditions misérables, ont laissé une empreinte profonde sur son travail en tant que photographe.
Montrer des blancs paumés était, surtout à l’époque de l’apartheid, absolument not done et R. Ballen a reçu beaucoup de critiques en Afrique du Sud.
Il crée ensuite des scènes avec des dessins, des peintures, des masques et des sculptures, la réalité s’estompe et même les personnages sont remplacés par des marionnettes.
Et comme il est dit plus haut, son travail est un voyage existentiel
En plus de ces belles, mais certainement pas joyeuses photos, vous pourrez voir une vidéo ainsi qu’un clip que Roger Ballen a tourné pour Die Antwoord, un groupe de rap sud-africain plus que farfelu.
Dans une salle en face de l’exposition de R. Ballen, (entrée par la porte des toilettes et l’indication est fort discrète!) on peut voir un film: Painful Painting.
Il s’agit d’un documentaire sur le peintre hollandais Ronald Ophuis. Une de ses œuvres monumentales, dont j’ai déjà parlé dans un article dans Quovadisart, pend d’ailleurs dans l’exposition “Guerre et Trauma” que vous pouvez voir dans une autre salle du musée Guislain
Dans ce film de 52 min, R. Ophuis souligne sa, mais aussi notre, relation tendue avec la violence. Il explique que son travail, tout comme celui de R. Ballen, est une quête existentielle. A voir !
Pour ceux qui ne connaissent pas encore le Musée Dr. Guislain, je ne peux que recommander la visite: le bâtiment et deux expositions, trois bonnes raisons pour visiter.
lire également : la libre- Guy Duplat
L’annonce du musée:
L’œuvre du photographe Roger Ballen (New York, 1950), qui vit en Afrique du Sud, subsiste. Il a acquis une renommé internationale avec ses portraits d’Afrikaners marginalisés alors que l’apartheid battait son plein. L’exclusion culturelle, la pauvreté et l’inceste ont fourni des images de silhouettes décharnées, en marge de la société. Par la suite, l’œuvre de Roger Ballen est plus complexe : des photos en noir et blanc dans lesquelles se fondent l’homme, l’animal et le dessin. La cruauté de la condition humaine, l’ultime effort du corps humain, la frontière mince entre la normalité et l’anormalité : les photos de Roger Ballen sont autant de témoignages étourdissants d’un grand voyage psychologique.
Informations pratiques
Museum Dr. Guislain
Jozef Guislainstraat 43 9000 Gent
e-mail: info@museumdrguislain.be
du mardi à vendredi: 9-17h
le samedi & le dimanche: 13-17h
Fermé le lundi, adultes: 8 euros
