dDe Van Eyck-tentoonstelling wordt met loftrompetten aangekondigd als het belangrijkste culturele evenement van het jaar in het land, zelfs in Europa.
Na zulke hoge verwachtingen ben je natuurlijk een beetje terughoudend als er wat addertjes onder het gras zitten…een beetje zoals wanneer je naar een drie sterrenrestaurant gaat en de maaltijd is hooguit twee sterren waard: het is nog steeds uitstekend, maar toch…
L’expo Van Eyck est annoncée avec tambours et trompettes comme l’événement majeur de l’année même au niveau européen. Évidemment avec de telles attentes on rechigne un petit peu quand il y a quelques failles. Un peu comme quand on va dans un trois étoiles et on vous sert du deux étoiles : cela reste excellent, mais il y a un petit manque. Rassurez-vous donc, c’est une expo extraordinaire avec une dizaine de petites œuvres de Jan Van Eyck ( plus huit panneaux des volets extérieurs de l’Agneau mystique et Adam & Eve pas encore restaurés) et environ 100 autres œuvres attribuées à l’atelier du ( des ? On ne sait rien sur Hubert Van Eyck) maître, des élèves, des copistes et de quelques contemporains surtout italiens comme Fra Angelico et Masaccio, qui révolutionnaient la peinture à Florence. Assez de pain sur la planche pour passer les 90 minutes qui vous sont allouées de façon agréable et intéressante, quoique vous voyiez plus d’écrans de smartphones que les œuvres en soi. En faisant des expos un ‘must ’ l’éducation se perd.
La visite ( en semaine) se déroule surtout en compagnie d’une majorité de 65+ , car quel jeune couple peut se permettre 2 × 25 euros d’entrée plus 2 × 4 euros à l’église Saint Bavon. Le commentaire sur l’audio-guide est assez bien fait, quoique plus au niveau de l’enseignement moyen . Il faut se faire à l’idée que l’on ne vit plus dans un espace culturel où il est évident qu’une dame en bleu avec une fleur de lys n’est pas une pub pour un déodorant. L’accrochage est parfait mais le fait de travailler avec des tranches horaires et des audioguides fait que tout le ‘troupeau’ se déplace de salle en salle en même temps.
Quant à mes désillusions(personnelles) il y a surtout l’absence de trois grandes œuvres : le chanoine Van der Paele, le chancelier Rolin et surtout les époux Arnolfini que je tenais à voir absolument. Un autre problème est le titre ‘Une révolution optique’. Il est clair que l’usage des lentilles et de la Caméra Obscura date de plus de deux siècles plus tard avec Van Leeuwenhoek et son ami Vermeer mais il y a également la thèse -à mon avis irréfutable- de David Hockney ( lire : Le savoir secret ) qui décrit l’utilisation d’ aides optiques (miroirs convexes ) utilisées précisément à partir de l’époque Van Eyck. Malgré le titre aguichant, pas un mot ni même l’amorce d’un débat comme si l’emploi d’une technique quelconque dévaloriserait l’exposition et l’artiste .
Je pourrais écrire encore des pages sur l’appropriation culturelle et politique du maître flamand, des dérives du City marketing – il y a un marathon Van Eyck, un parcours sensoriel et j’en passe- ,des communications triomphalistes de l’Agence pour le Tourisme sur les retombées économiques de plus de 240000 visiteurs (qui ont des moyens ! sic) grâce à cette expo mais ne gâchons pas votre plaisir et allez voir Van Eyck !
Infos Pratiques
Réservez vos billets : c’est un peu moins cher 25€ ald 28€
Lundi : 9h30 – 23h00
Mardi : 9h30 – 19h00
Mercredi : 9h30 – 18h00
Jeudi : 9h30 – 19h00
Vendredi : 9h30 – 19h00/23h00
Samedi : 9h30 – 19h00/23h00
Dimanche : 9h30 – 19h00Communiqué de presse
Museum voor Schone Kunsten Gent
F. Scribedreef 1
Communiqué de presse
« Van Eyck. Une Révolution optique » démêle le vrai du faux à propos de l’artiste et considère sous un jour nouveau sa technique révolutionnaire, son œuvre et son influence. À travers des tableaux, des sculptures, des miniatures et des dessins, le MSK rapproche le visiteur du monde et du génie de Van Eyck comme jamais auparavant.
Le cœur de l’exposition se compose des huit panneaux des volets extérieurs de l’Agneau mystique. Pour la toute première fois, les panneaux restaurés sont présentés en dehors de la cathédrale gantoise Saint-Bavon, répartis à travers les salles d’exposition, de manière à ce que le visiteur puisse les admirer de tout près. Après l’exposition, ils retourneront à la cathédrale, où ils rejoindront les panneaux des volets intérieurs du retable. Plus jamais ils ne quitteront la cathédrale ensuite.
Les œuvres de Van Eyck et son atelier guident le visiteur à travers l’exposition. Elles ont été groupées autour de thèmes comme « Van Eyck et la cour bourguignonne », « Péché originel et Rédemption », « L’espace », « Mère et Enfant », « La Parole de Dieu », « La statue peinte », « L’individu » et « Le portrait divin ». Au fil du parcours de découverte des treize salles de l’exposition, le visiteur ne pourra que rester ébahi, œuvre après œuvre, devant la révolution optique de Van Eyck.
De Van Eyck-tentoonstelling wordt met loftrompetten aangekondigd als het belangrijkste culturele evenement van het jaar in het land, zelfs in Europa.
Na zulke hoge verwachtingen ben je natuurlijk een beetje terughoudend als er wat addertjes onder het gras zitten…een beetje zoals wanneer je naar een drie sterrenrestaurant gaat en de maaltijd is hooguit twee sterren waard: het is nog steeds uitstekend, maar toch…. Wees gerust, dit is een buitengewone tentoonstelling met een tiental werken van Jan Van Eyck ( waaronder acht gerestaureerde buitenpanelen van het gesloten Lam Gods en de nog te restaureren voorstellingen van Adam en Eva) en een 100-tal andere werken die worden toegeschreven aan het atelier van de meester, leerlingen, kopiisten en enkele tijdgenoten, vooral Italianen zoals Fra Angelico en Masaccio. Genoeg moois om de 90 minuten die u zijn toegewezen op een prettige en interessante manier door te brengen, hoewel u meer smartphone-schermen ziet dan de werken zelf. Door van tentoonstellingen een ‘must voor de haves’ te maken mag men zich aan alles verwachten. Gelukkig zijn selfiesticks nu verbannen.
Het bezoek (gedurende de week) vindt voornamelijk plaats in het gezelschap van een meerderheid van 65+, want welk jong koppel kan zich 2 × 25 euro plus 2 × 4 euro in de Sint- Baafskerk veroorloven. Het commentaar op de audiogids is vrij goed , hoewel meer op het niveau van de middelbare school. Je moet vandaag wennen aan het idee dat je niet meer in een culturele ruimte leeft waar het voor iedereen duidelijk is dat een dame in het blauw met een leliebloem geen reclame is voor een deodorant. De presentatie is perfect, maar het feit dat er met tijdslots en audiogidsen wordt gewerkt, betekent dat de hele kudde zich tegelijkertijd van zaal naar zaal verplaatst.
Wat de ‘addertjes ‘ betreft, is er vooral de afwezigheid van drie topwerken: kanunnik Van der Paele, kanselier Rolin en vooral het Arnolfini echtpaar dat ik absoluut wilde zien. Een ander probleem is de titel ‘Een optische revolutie’. Het is duidelijk dat het gebruik van lenzen en de Camera Obscura meer dan twee eeuwen later met Van Leeuwenhoek en zijn vriend Vermeer dateren, maar er is ook de – naar mijn mening onweerlegbare – stelling van David Hockney (lees het boek ‘ The secret knowledge’) dat het gebruik van optische hulpmiddelen (o.a. convexe spiegels) beschrijft die precies uit de tijd van Van Eyck dateren. Ondanks de titel, geen woord hierover of zelfs maar het begin van een debat alsof het gebruik van welke techniek dan ook de tentoonstelling en de kunstenaar zou devalueren.
Ik zou nog ellenlange commentaren kunnen schrijven over de culturele en politieke ‘recuperatie’ van de Vlaamse meesters, de excessen van de kinderachtige citymarketing met o.a. een marathon, de triomfalistische communicatie van het Toerismeagentschap over de economische spin-offs van de honderduizenden bezoekers (met geld! Sic) dankzij de Vlaamse Meesters, maar laten we uw plezier niet bederven en plan nu een bezoek aan Van Eyck!
Practisch
Maandag 9:30 – 23:00
Dinsdag 9:30 – 19:00
Woensdag 9:30 – 18:00
Donderdag 9:30 – 19:00
Vrijdag 9:30 – 19:00/23:00
Zaterdag 9:30 – 19:00/23:00
Zondag 9:30 – 19:00
Museum voor Schone Kunsten Gent
F. Scribedreef 1
De persmededeling
‘Van Eyck. Een optische revolutie’ ontrafelt de mythes over de kunstenaar en zet zijn revolutionaire techniek, oeuvre en invloed in een nieuw perspectief. Met schilderijen, sculpturen, miniaturen en tekeningen brengt het MSK de bezoeker dichter bij de wereld en het genie van Van Eyck dan ooit tevoren.
De absolute kern van de tentoonstelling bestaat uit de acht gerestaureerde buitenpanelen van het gesloten Lam Gods en de nog te restaureren voorstellingen van Adam en Eva, een hoogst uitzonderlijke bruikleen door de Gentse Sint-Baafskathedraal. Voor het eerst in de geschiedenis wordt toegelaten dat deze 8 panelen samen hun bewaarplaats verlaten om opgenomen te worden in een tentoonstelling. Ze worden verspreid over de tentoonstellingszalen, zodat de bezoeker Van Eycks meesterschap en het verbluffende resultaat van de restauratie van dichtbij kan bewonderen. Na de tentoonstelling keren ze terug naar de kathedraal, waar ze de binnenpanelen opnieuw vervoegen. Nadien zullen ze de kathedraal nooit meer verlaten.
De werken van Van Eyck en zijn atelier leiden de bezoeker door de tentoonstelling. Deze is opgebouwd rond thema’s zoals ‘Van Eyck en het Bourgondische hof’, ‘Zondeval en Verlossing’, ‘De ruimte’, ‘Moeder en Kind’, ‘Het Woord van God’, ‘Het geschilderde beeld’, ‘Het individu’ en ‘Het goddelijk portret’. Tijdens de wandeling door dertien zalen topkunst zal Van Eycks optische revolutie de bezoeker werk na werk ongetwijfeld verbluffen.
